Contents

• Doç. Dr.Ulysses adlı romanıyla ünlü olan yazar kimdir?Bir roman karakteri olan Dr. Jekyll ve Mr. Hyde hangi yazara ait bir eserdir?
• Bülbülü Öldürmek romanındaki ana karakterlerden biri olan Atticus Finch’in mesleği nedir?DR. ŞÜKRÜ ELÇİN, Anadolu Köy Ortaoyunları (Köy Tiyatrosu)HÂLİDE EDİB – ADIVAR, Hâtıralar : Mor Salkımlı Ev
• Bu Orta Seviye Zorluktaki Edebiyat Testinden Full Çekebilecek misin?Türk edebiyatında İçimden Kuşlar Geçiyor adlı romanı yazan yazar kimdir?Kafka’nın “Dönüşüm” adlı eserinde başkahramanın adı nedir?

Bu Orta Seviye Zorluktaki Edebiyat Testinden Full Çekebilecek misin?HÂLİDE EDİB ADIVAR, Hâtıralar : Mor Salkımlı Ev April 1966, Volume 30 Issue 118DR ŞÜKRÜ ELÇİN, Anadolu Köy Ortaoyunları Köy Tiyatrosu April 1965, Volume 29 Issue 114

Müellifin tashihinden geçmediği anlaşılan bu eser, oluzdört yaşına kadarki ilâveler gözönüne alınırsa, altmış yıldan çok hayat hikâyesini içine aldığından dikkatle okunulmağa değer; şahsiyetinin teşekkülüne, hususiyetlerine, muhtelif kimselere ve mes’elelere, kendi eserlerine dâir fikirleri ihtiva ettiğinden mühimdir[24]. Dr. Şükrü Elçin’in bu eseri, Anadolu Türkleri’nin bir eğlencesini teşkil eden halk tiyatrosu, müellifin ifâdesiyle Anadolu Orta Oyunları veya Köy Tiyatrosu hakkında bilgi ve örnekleri içine almaktadır. Dr. Şükrü Elçin’in eseri, Köy Tiyatrosu mevzû’unda yazılan ilk eser sayılabilir; çünki, bundan önce Ahmed Kudsî Tecer tarafından neşredilen Köy Temsilleri’nde (1940), mevzû bu kadar etraflı olarak tedkik edilmemiştir. Biz bu mes’ele üzerinde çalışmadığımız için, eserin muhteviyâtına bilgi bakımından pek birşey ilâve edemeyeceğiz; yalnız, M.

Doç. Dr.Ulysses adlı romanıyla ünlü olan yazar kimdir?Bir roman karakteri olan Dr. Jekyll ve Mr. Hyde hangi yazara ait bir eserdir?

(1) Şükrü Elçin, eserinin Bibliyografya kısmında zikrettiği Günsel Eke’nin me’zûniyet thèse’ini herhâlde sonradan tedkik imkânını bulabilmiş olacak ki, bu thèse’de hangi oyunların tesbit edildiğini bu Notlar bahsine eklemiştir. (2) Metin And’ın Dionisos ve Anadolu Köylüsü adlı eseri[1] münâsebetiyle, “Memleketimizde içtimâ’i hâdiseleri sun’î olarak sosyalizm (socialisme) meslekinin çerçevesi içinde ele alan birtakım yazarların halk edebiyatı ve folklor konularını da bu açıdan incelediklerini görüyoruz. Siyâsî maksat güden bu zümre dışında, bir tarih tezini yanlış anlamak ve yalnız Batı kaynaklarını okumak yüzünden Türk kültürünü eski Anadolu ve Yunan medeniyetlerinin bir halitası, veya terkibi sayanlar da vardır.

• İngilizce’sinde, dadı ve lala, saraylı hanım (palace lady), ramazan ayı, ramazan bayramı, gecelik, ferace, tablakâr; iyi saatte olsunlar, gelinin duvağının açılması ve yüzgörümlüğü, domuz eti yememek, Mi’mar Sinan gibi mefhum, âdet ve şahıslar dolayısiyle notlar kaydedildiği hâlde, Türkçe’sinde, pek tabi’î olarak bu notlara rastlamıyoruz.
• Metin And, bahis konusu eserinde törenlere bağlı oyunları incelemiştir.
• Müellifin nefret ettiği böyle bir sarı renkte kapak kompozisyonu bulunan Mor Salkımlı Ev, fena bir kâğıda, cebi hümayun, Naim Ağa (cîb-i hümâyûn, Na’îmâ yerine) gibi pek fahiş tertip yanlışlarıyla basılmıştır; cümlelerin birçoğu düşük ve bozuktur.
• Biz bu mes’ele üzerinde çalışmadığımız için, eserin muhteviyâtına bilgi bakımından pek birşey ilâve edemeyeceğiz; yalnız, M.
• (1) Şükrü Elçin, eserinin Bibliyografya kısmında zikrettiği Günsel Eke’nin me’zûniyet thèse’ini herhâlde sonradan tedkik imkânını bulabilmiş olacak ki, bu thèse’de hangi oyunların tesbit edildiğini bu Notlar bahsine eklemiştir.
• Henüz basılmamış Türk Kültür ve Edebiyatında At adlı araştırmamızda da belirttiğimiz üzre, ilk yurdlarında bir zamanlar “avcı-çoban” kültürü içinde “göçebe-yerleşik” yaşamış ecdâdımızın, “hayvan” ı ve husûsiyle “at” ı Yunanlılar’dan çok önce tanıdıkları ve hattâ Mogollar’la birlikte ehlileştirdikleri bir müteârife durumundadır.

• Araştırmamızı tamamladığımız sırada Dionisos ve Anadolu Köylüsü adlı eserini yayınlayan Metin And bunlardan biridir.
• Gabain, ayni oyunları Çin’de Moğol Lamaistleri’nde de görmüştür” ve bu an’anenin Orta-Asya’da Toharlar’a ve Türkler’e de bağlanabileceği kanaatindedir; eski Türkçe’de bu tarz eserlerin Körünç (piyes) olarak vasıflandırılması da dikkati çeken bir husustur (S. 82-83).
• Von Gabain’e göre, Uygurica III’deki hikâyelerde Castana (Uugurica ıv.) ve Atavaka (Uygurica x.) hikâyelerinde dramatik konuşmalar mevcut olduğu gibi, bu dramlaştırma Tibet’te Yataka adı verilen dînî halk tiyatrosunda da görülmektedir; “Hikâyenin destânî kısmı tegannî edildikten sonra, güzel kostümler giyinmiş oyuncular, sahnesiz bir yerde, açık havada şahısları konuşturmaktadır.
• Dr. Şükrü Elçin’in eseri, Köy Tiyatrosu mevzû’unda yazılan ilk eser sayılabilir; çünki, bundan önce Ahmed Kudsî Tecer tarafından neşredilen Köy Temsilleri’nde (1940), mevzû bu kadar etraflı olarak tedkik edilmemiştir.
• (3) Notlar’ın bu üçüncü kısmında Şükrü Elçin, Prof. Dr. Von Gabain’in İstanbul’da, Eski Türkçe’de Okuma ve Anlatma Metinleri adlı ve basılmış bulunan konferansı üzerinde duruyor ki, bu eserde Orta-çağ başlarında Hoço’daki Uygurlar ile diğer Türk kavimlerinin hayat ve san‘atları ele alınmıştır.
• Ayni zamanda, çekici ve hissî roman üslûbu ile kaleme aldığı bu kendi hayal hikâyesi, herkesin zevkle okuyabileceği bir san’at değeri de taşımaktadır.

• Mor Salkımlı Ev, Hayat Mecmuası’nda tefrika hâlinde kalan Kızıl Hançerler bir tarafa bırakılırsa, H.
• Müellifin tashihinden geçmediği anlaşılan bu eser, oluzdört yaşına kadarki ilâveler gözönüne alınırsa, altmış yıldan çok hayat hikâyesini içine aldığından dikkatle okunulmağa değer; şahsiyetinin teşekkülüne, hususiyetlerine, muhtelif kimselere ve mes’elelere, kendi eserlerine dâir fikirleri ihtiva ettiğinden mühimdir[24].
• En eski hâtıraları arasında yer alan hâdiselerden biri de, bir evden diğerine taşınırlarken, hasta annesinin, perdeleri sarı bir sedye içinde naklidir ve bu renk onun ömrü boyunca bir daha bakamadığı, başını döndüren bir renktir.
• Necati Özsu’nun, Seferihisar Orta Oyunları başlıklı seri makalesinde, Dr. Şükrü Elçin’i alâkadar eden malzemenin bulunduğunu kaydetmeği faydalı bulduk [3].
• Yukarıda kaydettiğimiz farklara dayanarak, Hâlide Edib’in, hâtıralarını önce Türkçe yazdığını, bunu İngilizce olarak neşrederken, yabancı okuyucuları için eserini daha câzib ve anlaşır hâle getirmek maksadiyle notlar, resimler, yerine göre lüzumlu tafsilât ilâve ettiğini tahmin ediyoruz; yanılmıyorsak, hâtıralarını İngilizce olarak neşrettikten sonra, onun Türkçe aslını gözden geçirmiş, 1918’den sonraki şeyleri de ilâve etmiştir.
• Türkler’in Anadolu’ya geldikten sonra yeni yurdlarındaki kültür ve medeniyetlerden bâzı unsurlar aldıkları bir gerçektir; bununla berâber, muhtelif bahislerde işâret ettiğimiz gibi eski Türk inanış, müessese ve yaşama şekillerinden kaynağını alan birtakım merâsimle ilgili oyunları kalıb hâlinde yabancı mitolojilere bağlamak, mübâlegalı olduğu kadar, acele ve sathî birer hükümden ileri geçemez.

Bülbülü Öldürmek romanındaki ana karakterlerden biri olan Atticus Finch’in mesleği nedir?DR. ŞÜKRÜ ELÇİN, Anadolu Köy Ortaoyunları (Köy Tiyatrosu)HÂLİDE EDİB – ADIVAR, Hâtıralar : Mor Salkımlı Ev

Araştırmamızı tamamladığımız sırada Dionisos ve Anadolu Köylüsü adlı eserini yayınlayan Metin And bunlardan biridir. Metin And, Rokubet Rokubetbet mobil giriş konusu eserinde törenlere bağlı oyunları incelemiştir. Yazar, “seyirlik oyunu” adını verdiği bu oyunları daha ziyâde Yunan mitolojisi ve eski Anadolu medeniyetleri ile izaha çalışmıştır. Türkler’in Anadolu’ya geldikten sonra yeni yurdlarındaki kültür ve medeniyetlerden bâzı unsurlar aldıkları bir gerçektir; bununla berâber, muhtelif bahislerde işâret ettiğimiz gibi eski Türk inanış, müessese ve yaşama şekillerinden kaynağını alan birtakım merâsimle ilgili oyunları kalıb hâlinde yabancı mitolojilere bağlamak, mübâlegalı olduğu kadar, acele ve sathî birer hükümden ileri geçemez. Henüz basılmamış Türk Kültür ve Edebiyatında At adlı araştırmamızda da belirttiğimiz üzre, ilk yurdlarında bir zamanlar “avcı-çoban” kültürü içinde “göçebe-yerleşik” yaşamış ecdâdımızın, “hayvan” ı ve husûsiyle “at” ı Yunanlılar’dan çok önce tanıdıkları ve hattâ Mogollar’la birlikte ehlileştirdikleri bir müteârife durumundadır.

(3) Notlar’ın bu üçüncü kısmında Şükrü Elçin, Prof. Dr. Von Gabain’in İstanbul’da, Eski Türkçe’de Okuma ve Anlatma Metinleri adlı ve basılmış bulunan konferansı üzerinde duruyor ki, bu eserde Orta-çağ başlarında Hoço’daki Uygurlar ile diğer Türk kavimlerinin hayat ve san‘atları ele alınmıştır. Von Gabain’e göre, Uygurica III’deki hikâyelerde Castana (Uugurica ıv.) ve Atavaka (Uygurica x.) hikâyelerinde dramatik konuşmalar mevcut olduğu gibi, bu dramlaştırma Tibet’te Yataka adı verilen dînî halk tiyatrosunda da görülmektedir; “Hikâyenin destânî kısmı tegannî edildikten sonra, güzel kostümler giyinmiş oyuncular, sahnesiz bir yerde, açık havada şahısları konuşturmaktadır. Gabain, ayni oyunları Çin’de Moğol Lamaistleri’nde de görmüştür” ve bu an’anenin Orta-Asya’da Toharlar’a ve Türkler’e de bağlanabileceği kanaatindedir; eski Türkçe’de bu tarz eserlerin Körünç (piyes) olarak vasıflandırılması da dikkati çeken bir husustur (S. 82-83). Mor Salkımlı Ev, Hayat Mecmuası’nda tefrika hâlinde kalan Kızıl Hançerler bir tarafa bırakılırsa, H. En eski hâtıraları arasında yer alan hâdiselerden biri de, bir evden diğerine taşınırlarken, hasta annesinin, perdeleri sarı bir sedye içinde naklidir ve bu renk onun ömrü boyunca bir daha bakamadığı, başını döndüren bir renktir. Müellifin nefret ettiği böyle bir sarı renkte kapak kompozisyonu bulunan Mor Salkımlı Ev, fena bir kâğıda, cebi hümayun, Naim Ağa (cîb-i hümâyûn, Na’îmâ yerine) gibi pek fahiş tertip yanlışlarıyla basılmıştır; cümlelerin birçoğu düşük ve bozuktur.

Necati Özsu’nun, Seferihisar Orta Oyunları başlıklı seri makalesinde, Dr. Şükrü Elçin’i alâkadar eden malzemenin bulunduğunu kaydetmeği faydalı bulduk [3]. Mor Salkımlı Ev, Hâlide Edib’in biyografisini yazacaklar için faydalanılacak kaynakların ilkini teşkil eder; bâzı ilâve kısımları içine alan İngilizce’sini de gözden geçirmek şarttır. Ayni zamanda, çekici ve hissî roman üslûbu ile kaleme aldığı bu kendi hayal hikâyesi, herkesin zevkle okuyabileceği bir san’at değeri de taşımaktadır. Yukarıda kaydettiğimiz farklara dayanarak, Hâlide Edib’in, hâtıralarını önce Türkçe yazdığını, bunu İngilizce olarak neşrederken, yabancı okuyucuları için eserini daha câzib ve anlaşır hâle getirmek maksadiyle notlar, resimler, yerine göre lüzumlu tafsilât ilâve ettiğini tahmin ediyoruz; yanılmıyorsak, hâtıralarını İngilizce olarak neşrettikten sonra, onun Türkçe aslını gözden geçirmiş, 1918’den sonraki şeyleri de ilâve etmiştir.

Bu Orta Seviye Zorluktaki Edebiyat Testinden Full Çekebilecek misin?Türk edebiyatında İçimden Kuşlar Geçiyor adlı romanı yazan yazar kimdir?Kafka’nın “Dönüşüm” adlı eserinde başkahramanın adı nedir?

İngilizce basımdaki, Eyub Sultan, Üsküdar’da Karaca-Ahmed Mezarlığı ve Sultantepesi, müellifin yaşadığı İstanbul semtleriyle, hattâ Suriye’deki mâarif çalışmaları ile alâkalı fotoğraflar, ressam Alexandre Pankoff tarafından yapılmış İstanbul manzaraları Türkçe neşirde yoktur. İngilizce’sinde, dadı ve lala, saraylı hanım (palace lady), ramazan ayı, ramazan bayramı, gecelik, ferace, tablakâr; iyi saatte olsunlar, gelinin duvağının açılması ve yüzgörümlüğü, domuz eti yememek, Mi’mar Sinan gibi mefhum, âdet ve şahıslar dolayısiyle notlar kaydedildiği hâlde, Türkçe’sinde, pek tabi’î olarak bu notlara rastlamıyoruz.